Wprowadzenie
Zwężenie tętnicy szyjnej jest chorobą o postępującym przebiegu i poważnych powikłaniach. Istotą schorzenia jest stopniowe ograniczanie światła przepływu w głównej tętnicy doprowadzającej krew do mózgu. Przebieg schorzenia może być bezobjawowy lub objawowy. Najgroźniejszym powikłaniem jest udar mózgu, który ma zwykle nagły i gwałtowny przebieg i skutkuje trwałym kalectwem.
Przyczyny
W ponad 90% przypadków przyczyną zwężenia jest miażdżyca zarostowa tętnic. Do rzadszych przyczyn można zaliczyć rozwarstwienie, zapalenie naczyń, dysplazję włóknisto-mięśniową lub uszkodzenie przez radioterapię. W przypadku miażdżycy zasadnicze czynniki ryzyka to palenie tytoniu, zaburzenia gospodarki lipidowej, nadciśnienie tętnicze oraz cukrzyca.
Objawy
Objawowe zwężenie tętnicy szyjnej oznacza wystąpienie ubytków neurologicznych. Zaliczamy do nich porażenia i zaburzenia czucia kończyn, zaburzenia mowy czy widzenia.
Diagnoza
Niekiedy diagnozę można podejrzewać po wykonaniu podstawowego badania osłuchowego tętnic szyjnych. Potwierdzeniu i określeniu stopnia zwężenia służy badanie USG z kolorowym dopplerem. W części przypadków pomocne jest uzupełnienie diagnostyki obrazowej o badanie angiografii metodą tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.
Leczenie
Zachowawcze składa się z eliminacji czynników ryzyka (rzucenie palenia, leczenie hiperlipidemii, nadciśnienia tętniczego oraz cukrzycy) i stosowania leków antyagregacyjnych (leki przeciwpłytkowe). Pacjenci objawowi lub ze zwężeniem światła tętnicy przynajmniej w 70% kwalifikowani są do leczenia inwazyjnego. Klasyczny zabieg chirurgiczny polega na usunięciu blaszki miażdżycowej oraz poszerzeniu światła tętnicy. Alternatywą jest leczenie małoinwazyjne polegające na wszczepieniu stentu naczyniowego.
Rodzaj operacji
Podczas zabiegu wewnątrznaczyniowego, dzięki zastosowaniu zróżnicowanych cewników forsuje się zmianę miażdżycową. W związku z ryzykiem udaru jako powikłania zabiegu implantacja stentu poprzedzona zostaje założeniem systemu do neuroprotekcji. Ma on wygląd koszyczka, na którym powinien zatrzymywać się potencjalny materiał zatorowy przemieszczający się z prądem krwi do mózgu. Po rozłożeniu stentu i doprężeniu go balonem system jest składany i usuwany na zewnątrz. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym z dostępu w pachwinie lub na ramieniu.
Okres pooperacjny
Pacjenci z reguły wypisywani są do domu w drugiej dobie po zabiegu z zaleceniem przyjmowania odpowiednich leków, zmiany trybu życia oraz kontroli w Poradni Chirurgii Naczyniowej.