Miażdżyca zarostowa tętnic obwodowych

Miażdżyca zarostowa tętnic obwodowych jest dość częstą chorobą przewlekłą o postępującym przebiegu i poważnych powikłaniach. Istotą schorzenia jest stopniowe ograniczanie światła przepływu w tętnicach doprowadzających krew do tkanek kończyn dolnych, rzadziej górnych. Zmniejszanie się ilości napływającej krwi niesie ze sobą ograniczanie dowozu tlenu i substancji odżywczych dla tkanek. Nieleczona miażdżyca, zwłaszcza bez zmiany trybu życia, stwarza ryzyko utraty kończyny.

Do zasadniczych przyczyn wystąpienia schorzenia należy zaliczyć palenie tytoniu, zaburzenia gospodarki lipidowej oraz cukrzycę. Wpływ na nie ma również nieskutecznie leczone nadciśnienie tętnicze i stacjonarny tryb życia.

Wynikają z ograniczonego napływu krwi do tkanek miękkich. Do najczęstszych można zaliczyć chromanie przestankowe czyli powysiłkowy ból mięśni, ustępujący po odpoczynku. W przypadku przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych objaw ten jest mierzony dystansem spokojnego marszu po przejściu którego pojawiają się dolegliwości ze strony łydek. U pacjentów z miażdżycą obserwuje się również utratę owłosienia, zmianę wyglądu skóry oraz w skrajnych postaciach choroby niegojące się rany.

Uzasadnione podejrzenie choroby można wysnuć już po kontroli obecności tętna na kończynach oraz pomiarze wskaźnika kostka-ramię (ABI). Potwierdzeniu i doprecyzowaniu rozpoznania służą badania obrazowe takie jak USG, angiografia konwencjonalna czy też angiografia metodą tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.

Jest wielokierunkowe i składa się ze zwalczania czynników ryzyka (rzucenie palenia, skuteczne leczenie hiperlipidemii, nadciśnienia tętniczego oraz cukrzycy), stosowania leków antyagregacyjnych (leki przeciwpłytkowe) i poszerzających łożysko naczyniowe oraz wdrożenia nadzorowanych programów treningowych. Pacjenci oporni na leczenie zachowawcze, z dystansem chromania uniemożliwiającym zwykłe codzienne funkcjonowanie oraz zagrożeni utratą kończyny kwalifikowani są do leczenia inwazyjnego. Klasyczne zabiegi chirurgiczne polegają na mechanicznym udrażnianiu zwężonych lub niedrożnych tętnic lub wszczepianiu pomostów omijających. Dzięki rozwojowi technik małoinwazyjnych aktualnie dominującą rolę pełnią zabiegi przezskórne tj. udrażnianie, plastyka balonowa i implantacja stentów naczyniowych.

Podczas wewnątrznaczyniowego udrażniania tętnic, przy użyciu zróżnicowanych cewników oraz prowadników, dąży się do sforsowania zmiany miażdżycowej. Można to robić z różnych dostępów (najczęstszym jest nakłucie tętnicy udowej) oraz w różnych kierunkach. Następnie, po wykonaniu wstępnej plastyki balonem, w miejsce niedrożności wszczepiany jest stent naczyniowy. Takie postępowanie na długi czas uwalnia od dolegliwości a czasem definitywnie leczy z choroby.

Pacjenci z reguły wypisywani są do domu nazajutrz po zabiegu z zaleceniem przyjmowania odpowiednich leków, zmiany trybu życia oraz kontroli w Poradni Chirurgii Naczyniowej.